บทคัดย่อ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์พฤติกรรมด้านมืดของตัวละครเอก ตัวละครรอง และตัวละครประกอบในนวนิยายเรื่องบ่วงหงส์ ของกิ่งฉัตร โดยใช้ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ของซิกมันฟ รอยด์เป็นกรอบในการวิเคราะห์พฤติกรรม และน าเสนอผลการศึกษาค้นคว้าแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิเคราะห์พฤติกรรมด้านมืดของตัวละครเอก ตัวละครรอง และตัวละครประกอบในนวนิยาย เรื่องบ่วงหงส์ ของกิ่งฉัตร พบพฤติกรรมด้านมืด จ านวน 12 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการปล่อยให้กิเลส ครอบง า 2) ด้านความอ่อนแอ อ่อนไหว โศกเศร้า 3) ด้านความวิตกกังวล 4) ด้านการพูดจาหยาบคาย ประชดประชัน 5) ด้านการเย่อหยิ่ง ทิฐิสูง ทะนงตัว 6) ด้านการก้าวร้าวรุนแรง ดุร้าย โกรธแค้น 7) ด้านความเห็นแก่ตัว 8) ด้านการเก็บกด ปกปิดความรู้สึก 9) ด้านการแสดงความเกลียดชัง 10) ด้าน การใส่ร้ายป้ายสี 11) ด้านการเสแสร้งแกล้งท า และ 12) ด้านการหลีกหนีปัญหา โดยพฤติกรรมเหล่านี้ มีสาเหตุมาจากแรงขับภายในและสิ่งเร้าภายนอกประกอบกัน รวมทั้งเกิดจากจิตใต้ส านึกที่ท าให้ตัว ละครแสดงพฤติกรรมด้านมืดออกมา